با محاسن و معایب سیستم های آبیاری قطره ای بیشتر آشنا شوید
ابیاری قطره ای یکی از بهترین روش هایی می باشد که می توان از آن استفاده کرد در این روش آب از یک شبکه لوله کم فشار و با یک الگوی از قبل تعیین شده، انتقال پیدا می کند. قطعه ای که آب از آن خارج می شود « قطره چکان » نام دارد. قطره چکان ها از طریق یک نازل باریک یا یک مسیر با جریان طولانی، از فشار درون شبکه لوله کاسته و موجب کاهش دبی تخلیه تا حدود ۱ لیتر بر ساعت می شوند. برای درختان و تاکها که گیاهانی دائمی با فاصله زیاد از یکدیگر می باشند، قطره چکانها به صورت مجزا و مخصوص ساخته می شوند و توسط یک واسطه به خط انتقال آب مرسوم به ، « شیلنگ لوله فرعی » یا « لوله فرعی » متصل می گردند.
برخی قطره چکان ها به صورت لوله های اسپاگتی شکل بوده و چند خروجی دارند که این امر برای افزایش سطح رطوبت با حداقل افزایش در هزینه است. برای گیاهان ردیفی که دائمی نیستند مانند گوجه فرنگی ، نیشکر و توت فرنگی ، لوله فرعی و قطره چکانها را با هم به صورت یک واحد قابل جدا ساختن می سازند که سوراخ هایی به فواصل ۹ تا ۳۶ اینچ دارند. مانند لوله دو محفظه ای و یا دیواره های متخلخلی که آب از آنها به بیرون می آید. در هر دونوع سیستم قطره ای، لوله های فرعی به خط انتقال آب مرسوم به « مانفولد » متصل می شوند .
آبیاری قطره ای دارای چه محاسنی می باشد
آبیاری قطره ای آسان ترین و بهترین راه برای آب دادن به هر گیاه مانند درختان و تاکهاست و کمبود رطوبت خاک را قبل از پیداش مکش بالاتر بر اثر مصرف آب به وسیله گیاه از طریق تبخیر و تعرق بر طرف می سازد. یک سیستم آبیاری قطره ای به علت کاربرد مناسب از آب و منابع انسانی مزایای آگروتکنیکی و اقتصادی منحصر به فرد بسیار زیادی دارد. و به طور کلی می توان آبیاری قطره ای را مانند تراکتور نقطه عطفی در صنعت کشاورزی دانست.
۱_ اولین گزینه صرفه جویی در هزینه ها
آبیاری قطره ای هزینه های بهره برداری را کاهش می دهد و این مهم ترین مسئله اساسی در این روش جدید می باشد. سیستم های قطره ای به آب کمتری نسبت به دیگر سیستم های رایج آبیاری نیاز دارند. مثلا در باغ ها درختان جوان، تنها نصف آب مورد نیاز آبیاری بارانی یا سطحی مصرف می کنند. با مسن تر شدن درختان، صرفه جوئی در آب با سیستم قطره ای کاهش می یابد و هنوز برای بسیاری از باغداران آبیاری موثر با سیستم قطره ای به علت کمبود و قیمت بالای آب، اهمیت زیادی دارد. با این سیستم هزینه کارگر برای آبیاری را می توان کاهش داد، زیرا در سیستم قطره ای کافی است که پخش آب تنظیم گردیده و سیستم به کار انداخته شود. این تنظیمات توسط وسایل اتوماتیکی انجام می گیرد که نیاز به نیروی انسانی چندانی ندارد.
۲_ عملیات زراعی آسانتر :
به دلیل اینکه بیشتر سطح خاک هرگز با آبیاری قطره ای خیس نمی شود، رشد علف هرز کاهش می یابد. در نتیجه هزینه کمتری را بابت کارگر و مواد شیمیایی برای کنترل علف هرز باید پرداخت. همچنین چون با آبیاری قطره ای خاک به میزان کمتری خیس می شود، عملیات زراعی در باغات را می توان لاینقطع ادامه داد. یکی دیگر از مزایای آب یاری قطره ای این است که می توان کودها را در آب آبیاری تزریق نمود که با این کار نیازی یه نیروی انسانی برای پخش آنها روی زمین نیست. برای این منظور کودها محلولی در بازار موجود بوده و انواع آنها کودپاشی از طریق سیستم قطره ای را گسترده می سازد. به علت کنترل بیشتر روی محل و زمان پخش کود با سیستم قطره ای، کارایی کود پاشی افزایش یافته است .
۳_ استفاده از آب شور در این نوع آبیاری
آبیاری های دائمی رطوبت خاک را در حدی نگه میدارد که بین دو حالت خیلی خشک و خیلی مرطوب نوسان نمی کند و بیشتر قسمت های خاک از هوای کافی برخوردار است . خیس ماندن خاک بین آبیاری ها، نمکهای موجود در محلول را رقیق تر نگه میدارد. به همین جهت در سیستم قطره ای می توان از آب با نمک بیشتری نسبت به سایر روش های آبیاری استفاده کرد .
مورد بعدی استفاده از آب یاری قطره ای در قسمت های صخره ای و شیب های تند می باشد. سیستم های آبیاری قطره ای را می توان به گونه ای طراحی کرد که در هر نوع توپوگرافی به میزان موثر قابل استفاده باشد. در نواحی صخره ای ، حتی اگر فاصله بین درختان نامنظم و اندازه آنها متفاوت باشد، می توان آبیاری قطره ای را به نحوی کار آمد به کار گرفت زیرا آب بسیار نزدیک به هر درخت پخش می شود.
معایب آبیاری قطره ای چیست؟
هزینه های به نسبت بالا، گرفتگی در قسمت قطره چکان ها، ایجاد شوری موضعی، پخش نامنظم و لکه لکه ای رطوبت خاک را می توان از اصلی ترین معایب چنین سیستم های نام گذاری کرد.
۱_ گرفتگی قطره چکان ها اولین و اصلی ترین مشکل
به دلیل اینکه خروجی قطره چکان ها بسیار ریز هستند، ذرات معدنی یا آلی موجب گرفتگی خروجی ها می شوند. گرفتگی باعث می شود که دبی تخلیه کاهش پیدا کرده، سبب غیر یکنواختی پخش آب و در نتیجه صدمه به گیاه شود. در برخی موارد، ذراتی که در آب موجود است قبل از ورود به شبکه لوله ها تصفیه نمی شود. در موارد دیگری ، ذرات در داخل خط لوله یا با تبخیر آب از روزنه قطره چکانها بین آبیاریها وارد آب می شوند. اکسید آهن ، کربنات کلسیم و بقایای جلبک و میکروبها در بعضی سیستم های آبیاری تشکیل شده اند.
۲_ عدم یکنواختی آبیاری در زمین های دارای شیب
بیشتر قطره چکان ها ی قطره ای دارای فشار سرویس پائینی هستند. اگر مزرعه مورد نظر شما دارای شیب تندی باشد، فشار قطره چکان در طول آبیاری تا نزدیک به ۵۰ درصد پیش بینی شده تغییر کرده و بعد از بستن آب، قطره چکانهای پائین تر همچنان به تخلیه آب ادامه می دهند. به همین دلیل است که برخی از گیاهان به میزان بیشتری نسبت به سایر آب دریافت خواهند کرد .
۳_ شرایط خاک مورد نظر عاملی بسیار مهم
نوع خاک ها تفاوت هایی با یکدیگر دارند و به همین دلیل در بعضی خاک ها سرعت نفوذ نهایی کافی برای دریافت دبی تخلیه قطره چکان ها وجود ندارد. با قدرت تخلیه ۱ گالن برساعت، خاک باید دارای سرعت نفوذ نهایی ۵/۰ اینچ بر ساعت باشد تا قطر دایره ایجاد شده در اطراف قطره چکان از ۲ فوت بیشتر نشود. به طور معمول خاکهای شنی، بویژه با لایه بندی افقی اندک، برای آبیاری قطره ای بسیار مناسب می باشند. اینگونه لایه بندی برای آبیاری قطره ای مفید است زیرا حرکت جانبی آب را افزایش داده و حجم بیشتری از خاک را مرطوب می سازد. به صورت تجربه ای چنین نتیجه ای بدست آمده که خاک هایی با بافت متوسط، مناسب برای آبیاری قطره ای می باشند، اما برخی خاک ها با بافت ریز روان آب تولید کرده اند .
۴_ افزایش تجمع نمک ها
نمک های موجود در سطح خاک تجمع یافته و خطر بالقوه ای را برای گیاهان فراهم می سازند زیرا باران ها که دارای املاح سبک هستند نمک ها را به ناحیه ریشه گیاه منتقل می سازند. بنابراین، وقتی بعد از زمان تجمع نمک ها باران می آید، آبیاری بایستی طبق برنامه ادامه یابد تا به اندازه ۵ سانتی متر باران وارد خاک شود و نمک ها را از ناحیه ریشه گیاه خارج سازد. در مدت آبیاری قطره ای، نمک ها در زیر سطح خاک و پیرامون حجم خیس شده خاک با قطره چکان نیز تجمع می یابند.
